Hexagon

Een krachtige spelsimulatie over besluitvorming in complexe beleidsproblemen

In Hexagon zijn deelnemers lokale, regionale of nationale bestuurders van een land dat te maken heeft met een tekort aan allerlei middelen, diensten en goederen. Zij moeten dat land zodanig besturen dat er voor iedereen voldoende voedsel, woningen, infrastructuur, diensten en gebruiksgoederen zijn.

Hexagon is in 1975 door de Universiteit van Michigan ontwikkeld voor de afdeling Sociale Wetenschappen van UNESCO en voor het trainingsprogramma van de United Nations Environment Program voor de opleiding van managers van te ontwikkelen nederzettingen in de derde wereld. De mechanismen in de spelsimulatie bleken echter ook knelpunten in gelaagde organisaties sterk naar voren te brengen, waardoor Hexagon ook uitstekend is in te zetten als hulpmiddel om deelnemers inzicht te verschaffen in besluitvormingsprocessen, in de manier waarop de communicatie binnen en tussen bestuursniveaus verloopt, en in de beleidsinformatie die noodzakelijk is voor een goede besluitvorming.

Hexagon is een hiërarchisch opgezet land waar op verschillende niveaus beleid moet worden gemaakt. Er zijn drie bestuursniveaus, die ook als zodanig gestalte hebben gekregen in het speelbord:

nationaal niveau: de besturing van het land
regionaal niveau, dat uit drie regio's bestaat
lokale niveau, dat uit twaalf nederzettingen bestaat waarvan er telkens vier tot één regio behoren: hier leven de mensen en vindt de productie van goederen plaats onder bepaalde condities.

Door handel te drijven binnen en tussen nederzettingen uit de verschillende regio's, en tussen regio's, kan men komen tot een evenwichtige verdeling van goederen en diensten.

Er worden meerdere ronden gespeeld. Na elke ronde wordt de balans opgemaakt, is er gelegenheid om het verloop van het afgelopen jaar met de bestuurders te bespreken en kunnen voornemens voor het volgende jaar worden geformuleerd. Het succes van de bestuurders is afhankelijk van de mate waarin zij communiceren, afstemmen, inzicht hebben in wat er gebeurt in hun land, samenwerking, beleid vormen.

Tot slot volgt de debriefing (nabespreking). Aangezien Hexagon zeer breed van opzet is, kan de nabespreking focussen op verschillende thema's, de focus van de debriefing - en de tussentijdse besprekingen - hangt dan ook af van de doelen die men met het spelen van de spelsimulatie wil bereiken:

hoe kan men als bestuurder te werk gaan in een situatie waar er een tekort is aan van alles; waar liggen de prioriteiten?
hoe verloopt de besluitvorming, waar liggen de initiatieven, wie maakt welke afwegingen, waar liggen de uiteindelijke beslissingen?
hoe verloopt de communicatie in een hiërarchische, gelaagde organisatie, zowel horizontaal (binnen de niveaus) als verticaal (tussen de niveaus)?
hoe kunnen bestuurders het beste de informatie, die van belang is voor hun besluitvorming, verkrijgen en gebruiken?

Het aantal deelnemers ligt voor Hexagon kan variëren tussen 13 en 22 personen; het optimale aantal ligt bij 18 personen. Het spelen van Hexagon neemt standaard een dagdeel in beslag.

Samenspraak Advies is in 2005 gevraagd de spelmateriaal, de spelregels en de handleiding officieel naar het Nederlands te vertalen. Samenspraak Advies beschikt over een licentie om Hexagon te gebruiken in workshops en trainingen.

Slogan hebben wij o.a. gespeeld voor GITP voor Ondernemingsraden.